Overslaan en naar de inhoud gaan

Er ligt nog heel wat werk op de plank

Michael Rosenfeld doet onderzoek naar de Franstalige Antwerpse schrijver Georges Eekhoud (1854-1927). De privébibliotheek van Eekhoud, die in de Erfgoedbibliotheek wordt bewaard, is een schat aan informatie voor zijn onderzoek. We vroegen Michael om een beetje meer uitleg over zijn doctoraat.

  • U bent verbonden aan de universiteiten van Louvain-La-Neuve en Sorbonne Nouvelle - Paris 3. Waarover gaat uw onderzoek?

Ik zit in het laatste jaar van mijn doctoraatstudie in de Franstalige literatuur. De titel van mijn verhandeling luidt: Uit de negentiende-eeuwse kast gehaald. Literatuur, persoonlijke geschriften en publiek-wetenschappelijk debat over homoseksualiteit in België en Frankrijk tussen 1870 en 1905. Het onderzoek is een partnerschap tussen een Belgische en een Franse universiteit.

Hoe seksuele identiteit destijds anders geconcipieerd werd dan nu het geval is, zegt veel over de ontwikkeling van de moderne maatschappij en haar groeiende tolerantie voor minderheden. Ik onderzoek daarin een brede waaier aan brontypes met betrekking tot homo-erotiek en probeer uit te leggen hoe die elkaar onderling beïnvloed hebben. 

 

  • Welke publicaties en collecties raadpleegt u in onze bibliotheek?

De Erfgoedbibliotheek heeft unieke collecties, onder andere van de in Antwerpen geboren Franstalige schrijver Georges Eekhoud. Eekhoud staat centraal in mijn thesis omwille van de moedige manier waarop hij homoseksuele thema’s durfde te integreren in zijn romans en kortverhalen. Zo werd hij voor zijn beroemde en beruchte boek Escal-Vigor door de rechtbank van Brugge in 1899 van pornografie beschuldigd om uiteindelijk vrijgesproken te worden in oktober 1900. 
De Erfgoedbibliotheek bewaart Eekhouds persoonlijke bibliotheek. Zijn boeken bevatten aantekeningen en ook vaak ingeplakte brieven van auteurs waarmee hij correspondeerde. Ook de handschriften van zijn belangrijkste romans La Nouvelle Carthage (1888) en Escal-Vigor (1899) kan ik hier consulteren. Daarnaast is zeker ook de unieke verzameling Franse letterkunde een meerwaarde voor mijn onderzoek.

  • Waarom is onze collectie zo belangrijk voor uw onderzoek?

De collectie van Georges Eekhoud is uniek. De Erfgoedbibliotheek beschikt ongeveer over een derde van zijn literaire nalatenschap. De rest is deels is het Antwerpse Letterenhuis en deels in de Archives et Musée de la Littérature in de Koninklijke Bibliotheek te Brussel ondergebracht. Eekhouds handschriften tonen mooi hoe hij te werk ging bij het schrijven, en de veranderingen die hij daarbij aanbracht laten toe zijn evoluerende gedachten te volgen. De brieven die in de boeken geplakt zijn en de toewijdingen van de auteurs aan Eekhoud zijn tevens belangrijk voor een beter begrip van de relaties tussen hem en tal van andere auteurs uit binnen- en buitenland.

  • U woont niet in Antwerpen en moet uw bezoek aan de Erfgoedbibliotheek dus zorgvuldig inplannen. Hoe organiseert u uw werkdagen in onze leeszaal?

Ik kom voor de hele dag naar de bibliotheek en probeer zoveel mogelijk boeken en documenten te raadplegen. Gelukkig kan ik die online bestellen en ontvang ik ze gewoonlijk binnen een kwartiertje op mijn werkplek. 
Afhankelijk van wat ik vind, varieert de tijd om elk boek te consulteren behoorlijk. Ontbreekt elke aantekening of ingeplakte brief, dan gaat het heel snel. Stoot ik daarentegen op nooit eerder beschreven correspondentie of aanmerkingen van Eekhoud, dan kan ik daar uren bezig mee zijn. Alhoewel ik foto’s of scans van alle documenten maak, is het altijd belangrijk om de vondsten meteen te beschrijven in mijn onderzoeksnotaʼs. Vaak stel ik ook een aparte nota op voor jullie,  zodat significante informatie vervolgens aan de elektronische catalogus toegevoegd kan worden.

  • Hoe vaak brengt u een bezoek aan deze bibliotheek?

Aan het begin van mijn doctoraatsonderzoek was dat om de paar maanden het geval. Nu ben ik vooral bezig om al het materiaal dat ik in de Erfgoedbibliotheek heb gevonden te lezen en te verwerken.

  • Welke plannen of ideeën hebt u nog voor de toekomst om verder te onderzoeken?

Ik wil sowieso alle boeken en documenten in de Eekhoudcollectie bekijken. Momenteel heb ik misschien een kwart daarvan doorgenomen. Er ligt dus nog heel wat werk op de plank. Ik ben absoluut zeker dat er nog veel te ontdekken valt over Georges Eekhoud.

  • Hoe kunnen wij uw onderzoek in de toekomst misschien nog beter ondersteunen? Hebt u vragen of suggesties voor onze collectievormers en dienstverlening?

Werken in de Erfgoedbibliotheek is echt een plezier. Iedereen is er vriendelijk, de opgevraagde documenten worden snel geleverd en gratis scannen is een enorm voordeel. Ik geef vaak aanmerkingen en aanvullende informatie over de ontdekkingen die ik maak en ben altijd blij die nadien aan te treffen in de catalogus. Zo kunnen ook andere onderzoekers er gebruik van maken. 
Het enige wat ik misschien zou veranderen, is het aftekenen bij ontvangst van opgevraagde publicaties. Het zou gemakkelijker zijn om dat allemaal elektronisch te laten verlopen, met de A-kaart bijvoorbeeld.

24.04.2018

Meld je aan voor de nieuwsbrief