Overslaan en naar de inhoud gaan
Foto: Van Daalen Papierrestauratie, Haarlem

De restauratie van de globes

De hemel- en aardglobe zijn bijna 400 jaar oud. Zij vertoonden slijtage en beschadigingen door gebruik, oude herstellingen en langdurige blootstelling aan lucht en licht.

Drie grote fases

Op 9 mei 2012 vertrokken de hemel- en aardglobe naar de Van Daalen Papierrestauratie in Haarlem voor de restauratie. Naast Francien van Daalen voor de papierrestauraties werkten houtrestaurator Jurjen Creman en metaalrestaurator Daan Brouwer mee aan dit grote en complexe conserveringsproject. De restauratie van de globes verliep in drie grote fases. Eerst moesten de oude afwerkingslagen verwijderd worden. Ook het oppervlaktevuil en oude herstellingen werden daarbij zo veel mogelijk verwijderd. Vervolgens werden de beschadigde delen hersteld en werd de constructie verstevigd. Tenslotte werden een nieuwe beschermlaag en nieuwe afwerkingslagen aangebracht. Elke fase in het restauratieproces ging gepaard met nieuw overleg: Welke materialen zullen worden gebruikt? Hoe ver mag een herstelling gaan? Wat wordt bijgewerkt en wat niet?

Papierrestauratie

De oude vernislaag van de globes bood meerdere problemen: ze was niet origineel, bestond uit verschillende lagen, was niet egaal aangebracht, was vergeeld en vertoonde veel craquelures. Doordat de vernislaag op vele plaatsen was doorgesleten, was het papier niet meer goed beschermd. Vooral op het noordelijk halfrond van beide globes waren er veel ontbrekende delen in de papierlaag. Zwartgrijs oppervlaktevuil en roet gaf de globes een grauw aanzicht.

Bij de papierrestauratie werden de oude vernislagen verwijderd. Breuken in de schil van de globe, lacunes en ontbrekende delen werden hersteld en op kleur gebracht. Vervolgens werden er nieuwe beschermlagen op het papier aangebracht.

Hout- en metaalrestauratie

Roet, stof en de tand des tijds hadden de eikenhouten stoelen van beide globes erg donker en vuil gemaakt. Enkele houten verbindingen van de stoelen bleken los en instabiel. Bovendien was de centrale steun van de stoel van de hemelglobe deels vervangen en niet bijgekleurd. De houtrestaurator voerde de nodige herstellingen uit, verwijderde het oppervlaktevuil en de donkere roetlaag en zorgde voor een nieuwe beschermende afwerkingslaag.

De metalen onderdelen van de globes, zoals de urencirkel en de metalen poolkappen, waren aangetast. De metaalrestaurator verwijderde het oppervlaktevuil en bracht een nieuwe beschermlaag aan. Bij het kompas van de hemelglobe ontbrak het glas. Er werd een nieuw glas in het kompas geplaatst met een nieuwe metalen ring om het glas vast te zetten in de houten sponning van het kompas.

 

Deel van de webexpo

Meld je aan voor de nieuwsbrief